ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ …ίνα πληρωθεί το ρηθέν υπό του ποιητή λέγοντος: «Μια τρύπα στο νερό…»
Του Δρα Λουκά Αριστοδήμου
Την Πέμπτη 29/06/2023 έτυχε να ήμουν σε τηλεοπτικό κανάλι περιμένοντας να μπω στο στούντιο. Παρακολουθώντας την τηλεόραση είδα κάποιο νεαρό να μιλά για το διαχρονικό σκάνδαλο με την διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών. Διάβασα στο τρέιλερ να γράφει: «…διευθυντής του γραφείου του υπουργού εσωτερικών» και διερωτήθηκα. Καλά τώρα, μέσα από την πληθώρα των τόσων και τόσων βολεμένων ελέω κομματικού ρουσφετιού και ξεπληρώσεις πολιτικής διαπλοκής, πέρα από τους γενικούς διευθυντές των υπουργείων, αποκτήσαμε και «διευθυντές των γραφείων των υπουργών»; Ύστερα σου λένε «Δημοσιονομικό Ισοζύγιο» και πράσινα άλογα…
Μετά που μπήκα στο στούντιο, καλεσμένος, μέσω Skype, ήταν ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών κ. Γ. Παντελή. Το θέμα για το οποίο βρισκόμουν και εγώ εκεί ήταν η αναστολή της μείωσης του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα και της απόσυρσης της επιδότησης στο ρεύμα. Άκουσα τον Γ.Δ. να λέει ως ένα δικαιολογητικό, ότι η «οικονομική πολιτική» του υπουργείου είναι «να περιορίσουμε την κατανάλωση και έτσι να μειωθεί ο πληθωρισμός». Τώρα μου εξηγήθηκε πλήρως το γιατί «άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς». Μπορεί να άλλαξε η κυβέρνηση, μπορεί να άλλαξε ο υπουργός, αλλά οι τεχνοκράτες είναι οι ίδιοι που μαγείρευαν τις αποφάσεις και τις αντιλαϊκές οικονομικές πολιτικές και στην προηγούμενη κυβέρνηση.
Καλά ως οικονομολόγος και γενικός υπουργείου δεν κατάλαβε ακόμα ότι στις συνθήκες της Κύπρου, όπου η πλειοψηφία της κοινωνίας της (η λεγόμενη μεσαία τάξη) με τους μισθούς στα όρια της πείνας, ότι οι πολίτες, αφού δεν τους αρκούν οι απολαβές τους για να κάνουν μια αποταμίευση για να επενδύσουν σε κατοικία ή κάτι ανάλογο, και οι νέοι για να φτιάξουν οικογένεια, τα λίγα χρήματα που απομένουν, τα καταναλώνουν σε διασκέδαση, (πολλοί μάλιστα στα κατεχόμενα μας), σε εκδρομές, ταξίδια κτλ. και έτσι δεν είναι δυνατόν να περιοριστεί η κατανάλωση (άσε που μπορεί και να αυξάνεται) και άρα και ο πληθωρισμός, όχι μόνο δεν μειώνεται αλλά ίσως και να έχει τάση αύξησης; Εδώ δεν μπόρεσαν οι συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων να καταφέρουν ακόμα κάτι τέτοιο… Αλλά φαίνεται ότι οι υψηλόμισθοι της ευνοημένης άρχουσας τάξης όλων των τομέων και κατηγοριών δεν αντιλαμβάνονται ότι άλλοι μόλις που τα βγάζουν πέρα με την ακρίβεια και την αισχροκέρδεια για τις οποίες δεν ιδρώνει το αυτί των αρμοδίων και δεν κουνούν το δακτυλάκι τους…
Ιδού λοιπόν και μια εξήγηση του γιατί όσο περνά ο χρόνος από την ημέρα που ανάλαβε η νέα κυβέρνηση και η εικόνα της ολοκληρώνεται σιγά σιγά, τόσο αυτή πλησιάζει, κατ’ εικόνα και ομοίωση την προηγούμενη. Με χρώματα μάλλον και πιο σκούρα αφού κυριαρχεί ο ερασιτεχνισμός, η απειρία και οι παλινδρομήσεις που την εκθέτουν και την κάνουν αντιπαθητική ακόμα και σε όσους την ψήφισαν για να διώξουν τους κλέφτες και απατεώνες της προηγούμενης. Η απόφαση για επαναφορά του φόρου στα καύσιμα και για κατάργηση της «επιδότησης» του ρεύματος, αυτή την δύσκολη για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις περίοδο ήταν το ολιγότερο αμελέτητη και αψυχολόγητη.
Ιδού και μια άλλη εξήγηση. Όποτε η κυβέρνηση θέλει λεφτά το έχει εύκολο να απλώνει το χέρι στην τσέπη μας, όπως έκανε και η προηγούμενη. Άμα πρέπει να δώσει όμως επικαλείται το Δημοσιονομικό Ισοζύγιο, επίσης όπως έκανε και η προηγούμενη. Το ισοζύγιο όμως αυτό δεν διαμορφώνεται μόνο από το τι βάζει σε αυτό (δηλαδή φόρους) αλλά και από το τι βγάζει από αυτό δηλαδή έξοδα. Ήταν προτεραιότητά να βγάλει €1,5 εκ για λεγόμενη προεδρική βίλα μέσα στο προεδρικό και οι ανελαστικές δαπάνες για νέες πολυάριθμες προσλήψεις στον ευνοούμενο δημόσιο τομέα και των υψηλόμισθων συμβούλων με προσόντα δακτυλογράφου πχ, ή ίσως για την προσθήκη ενός κρεβατιού ή/και ενός γιατρού στο Νοσοκομείο της παραμελημένης γενέτειρας του ΠτΔ Πάφου, για να μπορέσει να δεχθεί έναν ασθενή με εγκεφαλικό και να μην τον αφήσουν να αργοπεθαίνει για ώρες μέσα στην κάψα του καλοκαιριού, «τζαι να φακκούν γυρόν» σε όλα τα νοσοκομεία της Κύπρου να τον εξαποστείλουν; Εγώ ως απλός φορολογούμενος νουνεχής πολίτης που, ναι, τους ψήφισα προσδοκώντας μιαν πραγματική αλλαγή, λέω ΝΤΡΟΠΗ! Άλλο το άλλο το μεγάλο και ανιστόρητο γεγονός να τα κλείσουν όλα και να φύγουν για διακοπές να «ξεκουραστούν και να φορτώσουν τις μπαταρίες»… Λες και τόσο αφελείς είμαστε που τους προσλάβαμε ποσταμένους και με μπαταρίες όφκερες… Κάποιοι από εμάς αναμέναμε και άλλα πιο πρωτότυπα για τα κυπριακά δεδομένα, μέτρα που θα εξοικονομούσαν χρήματα για το λεγόμενο ισοζύγιο, μέτρα που θα ικανοποιούσαν και από μόνα τους και θα ανακούφιζαν τους φορολογούμενους πολίτες. Τέτοια μέτρα τα υιοθέτησαν άλλοι ηγέτες, όπως της Σουηδίας, της Κροατίας κ.ά. Ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν η μείωση των μισθών του ίδιου του προέδρου, των υπουργών, των συμβούλων, των βουλευτών και όλων των αξιωματούχων, ή η απαλλαγή από τις λιμουζίνες και τα έξοδα τους, η κατάργηση διαφόρων επιδομάτων, και άλλα παρόμοια.
Προσδοκούσαμε να εκμεταλλευτούν τις εμφανείς παραλήψεις και κουτοπονηριές των προηγούμενων και να ξεκινήσουν από ένα έδαφος γόνιμο με αλλαγές ως προς μια πιο δίκαιη οικονομική πολιτική και κυρίως με αλλαγές διαφανείς προς την κοινωνία. Στην Κύπρο η διαφάνεια είναι ένα από τα φρούτα που δεν ευδοκιμεί. Περιμέναμε λοιπόν να μας πει η νέα κυβέρνηση τι έγινε με τα ουρανοκατέβατα κέρδη των 4-5 εταιρειών των ΑΠΕ. Να τα φορολογήσουν και να τα αποδώσουν στους καταναλωτές στους οποίους ανήκουν και από τους οποίους, με την εύνοια και την συνενοχή της προηγούμενης κυβέρνησης τα υφάρπασαν. Να μας δώσει εξηγήσεις για το πόσα εισπράττονται από τους ρύπους και πού και πώς τα ξοδεύουν. Να καταργήσει την παράνομη, ως προς τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ συμφωνία της 21/05/2021, με την οποία η προηγούμενη κυβέρνηση συνέπραξε με το καρτέλ των καυσίμων και επέτρεψε στις εταιρείες να φορτώσουν πάνω στην μοναδιαία τιμή (του λίτρου των υγρών και του κιλού του υγραερίου), το κόστος των επενδύσεων τους για την μεταφορά των εγκαταστάσεων τους από την Λάρνακα στο Βασιλικό, που θα έπρεπε να αποσβέσουν όπως γίνεται με όλες τις εταιρείες. Αναμέναμε τουλάχιστο να μας αποκαλύψουν το ύψος και την περίοδο που θα πληρώναμε το χαράτσι και, ακόμα αν αυτό έχει περίοδο λήξης, ή θα παγιωθεί στις τιμές και θα συνεχίζουμε να το πληρώνουμε εσαεί. Αντί για κάτι από όλα αυτά, επανάφεραν αβασάνιστα τον φόρο στα καύσιμα και σταμάτησαν την επιδότηση στο ρεύμα. Ούτε για ακόμα τρεις μήνες δεν καήλησαν… Δεν αντελήφθησαν πως αυτή η συμπεριφορά θα φαινόταν εχθρική προς τους πολίτες-καταναλωτές.
Αναμέναμε η νέα κυβέρνηση να δώσει ουσιαστικά και αποτελεσματικά και όχι για σκοπούς προπαγάνδας, κίνητρα σε όλα τα νοικοκυριά για να βάλουν φωτοβολταϊκά συστήματα και να εγκαταστήσουν μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας με μακροχρόνιου τύπου ευνοϊκό δανεισμό. Αντί αυτών τους πρόσβαλαν με την «συμβουλή» να δουν τα του οίκου τους… οι ανοικοτζιύρευτοι…
Αναμέναμε ακόμα και από το σπίτι τους να φέρουν έτοιμα προγράμματα και δράσεις για καταπολέμηση της ακρίβειας και της σίγουρης αισχροκέρδειας κάποιων, καθώς και την δημιουργία ενός ανεξάρτητου ισχυρού θεσμού για την προστασία των δικαιωμάτων και των νόμιμων οικονομικών συμφερόντων των καταναλωτών, όπως υπάρχει σχεδόν σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Αναμέναμε να ενισχύσουν τις ΜΚΟ των καταναλωτών όπως σε άλλα κράτη μέλη με το σύστημα οικονομικής ενίσχυσης μέσω των ατομικών φορολογικών δηλώσεων. Αυτά και άλλα πολλά αναμέναμε για να ανακουφιστούν οι βαριά φορολογούμενοι πολίτες-καταναλωτές και τα νοικοκυριά τους και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των μη ευνοημένων με τους ψηλούς μισθούς, τα ειδικά ωφελήματα, τις λιμουζίνες και χωρίς αυξήσεις και με συντάξεις πείνας νοικοκυριά. Και στην αναμονή μας αυτή δεν είμαστε άδικοι. Γιατί εκείνοι μας υποσχέθηκαν και τον Επίτροπο καταναλωτών που τον δολοφόνησαν πριν γεννηθεί οι υπεραγορές και τα οικονομικά συμφέροντα μη εξαιρουμένων και των κομματικών. Εκείνοι μας υποσχέθηκαν το καλάθι του νοικοκυριού που δεν είχε φαίνεται πάτο γιατί δεν το αποδέχτηκαν οι υπεραγορές, ως επίσης και το e-καλάθι που επίσης έμεινε άδειο, με το «καλόν του στο καλάθιν», όπως λέει η λαϊκή ρήση, για τους ίδιους ακριβώς λόγους. Και δεν είναι λογικό να διερωτώνται οι καταναλωτές: Πού είναι η λεγόμενη προστασία τους; Ε δεν υπήρξε ποτέ, δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει σ’ αυτό το, κατά τα άλλα ευρωπαϊκό κράτος… Η λεγόμενη «Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή» πρέπει να μετονομαστεί σε «Υπηρεσία Προστασίας των Εμπόρων και των Υπεραγορών». Έτσι, απόλυτα θα δικαιολογούσε και την παρουσία της στο υπουργείο εμπορίου. (Εδώ είναι καλά να υπενθυμίσουμε τι είχε πει ο αείμνηστος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Φ. Κέννεντυ το 1962: «Κράτος που δεν προστατεύει τους καταναλωτές, είναι σαν να προστατεύει τους κλέφτες και τους απατεώνες της αγοράς».)
Δυστυχώς προς μεγάλο τους λάθος, οι νέοι κυβερνώντες αστόχησαν και απέτυχαν και έδωσαν στον κόσμο μια εικόνα που δεν διαφέρει από εκείνη των προηγούμενων παρά μόνο στο ότι το φόντο της και η προοπτική της φαντάζει πιο μελανή… όλα δε αυτά …ίνα πληρωθεί το ρηθέν υπό του ποιητή λέγοντος: «Μια τρύπα στο νερό…»
ΜΙΑ ΤΡΥΠΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ
Για νέα και πολλοστή φορά,
Προσδοκώντας το καλύτερο,
Καταψηφίσαμε τον πρώην
Και ψηφίσαμε τον άλλον
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Πάντα με ψέματα και υποσχέσεις
Πάντα με «δεσμεύσεις» και με «θα»
Κατ’ επανάληψη ρίξαμε την μια
Και ανεβάσαμε τη νέα κυβέρνηση
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Στήσαμε με θυσίες μια χώρα
Για χρόνια αγωνιστήκαμε σκληρά
Δεκαετίες φτιάξαμε από το τίποτε
Ζωή καλύτερη που μας τη ζήλευαν
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Θελήσαμε πολλά μικρά και μεγάλα
Και δουλέψαμε όσο καλύτερα ξέραμε
Με βάσανα σπουδάσαμε εμείς
Και καλύτερα τα παιδιά μας
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Μπήκαμε στην Ένωση της Ευρώπης
Με ελπίδες και όνειρα πολλά
Απαρνηθήκαμε τη λίρα μας
Για ένα απατηλό Ευρωέρωτα
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Βολεύτηκαν τα κόμματα
Βολεύτηκαν συμφέροντα
Και φόρτωσαν τον λαουτζίκο
Με ατελείωτους, εξαντλητικούς φόρους
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Κοιμηθήκαμε ύπνο βαθύ
Μεθυσμένοι από την ευμάρεια
Και κει που πήγαμε για μαλλί
Ξυπνήσαμε κουρεμένοι
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Οι πρώην μας οδήγησαν στην άκρη
Οι νέοι μας έδωσαν το τελικό σπρώξιμο
Και βρεθήκαμε στην άβυσσο
Στη φτώχια και την μιζέρια
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Πλούσιοι κοιμηθήκαμε
Φτωχοί ξυπνήσαμε
Με νέους αφέντες στο σβέρκο μας
Μας ξεπουλούν το βιός μας
Μας ξεσπιτώνουν,
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Αυτούς που σπουδάσαμε
Και τους καμαρώναμε περήφανοι
Βρέθηκαν στημένοι στις ουρές
Να αναζητούν δουλειά
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Τη λέξη ανεργία δεν την ξέραμε
Το λεξικό μας την είχε διαγράψει
Τώρα γυφτοβιώνουμε στη ξενιτιά
Νούμερα ξανά κι απ’ την αρχή
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Από διακε επιστήμονες
Με πρωτεία αριθμητικά διεθνώς
Πρωτεύουμε σε πανεπιστήμια
Για άνεργους πτυχιούχους
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Η αδιαφάνεια σπάζει κρύσταλλα
Η διαφθορά ακουμπά ζενίθ
Η ακρίβεια σπάει ρεκόρ πανευρωπαϊκά
Καύσιμα, ρεύμα, γάλα, ψωμί, νερό…
Μπράβο και ζήτω μας…
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Κυριαρχούν η κομματοκρατία
το ψέμα, το ρουσφέτι, η απάτη
η κερδοσκοπία, η αισχροκέρδεια
και η ατιμωρησία των πάντων
Ε, και τι έγινε μ’ αυτό;
Όλα νέα και όλα αβάσταχτα
Μάθαμε λέξεις νέες
Κρίση, τρόικα, κούρεμα κλπ
Όπως γκιλοτίνα, δυνάστης, ψαλίδισμα
Ε και, τι έγινε μ’ αυτό;
Όλοι φταίνε και κανείς δεν πληρώνει
Όλοι έκλεψαν και όλοι έφαγαν
Ηγεσίες, κόμματα, κυβερνήσεις
Οι μετριότητες των μετριοτήτων
Ε και, τι έγινε μ’ αυτό;
……………………………………..
Μια τρύπα στο νερό…
Λευκωσία Απρίλιος, 2013
(από την ποιητική συλλογή του συγγραφέα,
«Ηλιοβασιλέματα και Ίριδες», Λευκωσία 2021)